فضای کار سمی چیست و چگونه آن را برطرف کنیم؟
اگر فضای کاری در یک شرکت سمی شود، مانع از پیشرفت کارمندان و کسب و کار خواهد شد، اما با آگاهی از عوامل به وجود آمدن این فضا می‌توان از آن پیشگیری کرد.
اکوسیستم - یک فرهنگ سازمانی که در آن ارزش‌ها سمت و سویی مثبت داشته باشند، یکی از پایه‌های رشد و پیشرفت هر کسب و کاری است. اما گاهی اتفاقات و فرآیندهایی در شرکت‌ها رخ می‌دهد که باعث ایجاد یک فرهنگ سازمانی سمی می‌شوند. در این بین بهترین و کوشاترین کارمندان خیلی سریع متوجه این عوامل خواهند شد و احتمالا بسیار زود به آنها واکنش نشان می‌دهند. خطرناک‌ترین واکنش این کارمندان نسبت به این فرهنگ سازمانی سمی ترک شرکت است که باعث آسیب جدی به کسب و کار می‌شود.
اگر مدیر یک تیم کاری یا شرکت هستید، باید نشانه‌های اولیه فضای کار سمی را بشناسید تا در صورت بروز آنها بتوانید به موقع اقدام کنید. چنانچه کارمند سازمانی هستید نیز باید با این نشانه‌ها آشنا باشید تا به محض بروز آنها مدیر خود در جریان بگذارید و در بدترین حالت، به فکر ترک شرکت باشید.
در ادامه بعضی از نشانه‌های محیط کاری سمی معرفی می‌شود. عدم توجه به این نشانه‌ها می‌تواند فرهنگ سازمانی را نابود سازد.
تمرکز مدیران بر نقاط ضعف
در این شرایط فضای کاری پر از استرس و دلهره خواهد بود به معنی دیگر کارمندان بر لبه تیغ حرکت می‌کنند. در چنین فرهنگ سازمانی مدیران فقط در پی یافتن مشکلات و مقصران آنها هستند، این مدیران تمام تلاش خود را بکار میبرند که اشکالات را گوشزد و عوامل آنها را برطرف کنند و هیچ توجهی به موفقیت‌ها و افرادی که باعث آن شده‌اند، ندارند.
کاغذبازی‌های بیش از حد
کاغذبازی اداری یکی از عوامل مزاحمی است که در بعضی سازمان‌ها وجود دارد. در فضاهای کاری با کاغذبازی‌های بیش از حد، انجام کار یا اتخاذ تصمیم نیاز به عبور از لایه‌های بسیار زیاد مدیریتی خواهد داشت. جلسات متعددی که به منظور آغاز یک پروژه برگزار می‌شود و تاییدیه‌های زیادی که برای شروع به کار احتیاج است، آسیب فراوانی به کارمندان می‌زند. پرسنل این شرکت‌ها همواره با این واقعیت روبرو هستند که سازمان به آنها اعتماد ندارد.
توهین و تحکم به پرسنل
در بعضی از شرکت‌ها برخی پرسنل به خاطر سلسله مراتب سازمانی یا تجربه بیشتر، به خود اجازه می‌دهند که به سایر کارمندان تحکم کنند و در حالت بدتر حتی به آنها توهین کنند. چنانچه مدیران با چنین فضایی کنار بیایند و اقدامی در جهت بهبود آن انجام ندهند، در واقع شرکت را با سرعتی زیاد به سوی فروپاشی هدایت کرده‌اند. اگر در چنین فضایی کار می‌کنید و مدیران اقدامی برای این مشکل انجام نمی‌دهند، بهتر است هر چه زودتر به فکر استعفا باشید.
بی‌ارزش شدن کارمندان
کسب و کارهایی که همچنان از سلسله مراتب عمودی سنتی استفاده می‌کنند، کارمندان را در پایین‌ترین سطح قرار می‌دهند و آنها را به عنوان ابزار یا حتی عدد می‌بینند. در این محیط‌های کاری، پرسنل تنها وظیفه دارند که شرکت را رو به جلو حرکت دهند و سهامداران را خوشحال کنند. به بیان دیگر، موفقیت‌ها و اقدامات آنها هیچگاه منجر به تشویق یا قدردانی نمی‌شود و این باعث ناامیدی آنها و کاهش بهره‌وری خواهد شد.
کار بیش از حد
در این فضاهای کاری، زندگی شخصی کارمندان عموما با مشکل مواجه می‌شود، زیرا آنها ناچار هستند برای ساعت‌های متمادی کار کنند و این موضوع سبب بروز نشانه‌هایی همچون استرس، غیبت‌های طولانی و خستگی بیش از حد آنان خواهد شد.
شایعه پراکنی
شایعه پراکنی و افرادی که به آن دامن می‌زنند، مانند سمی در رگ‌های سازمان به جریان می‌افتند. هدف از پخش این اطلاعات ضد و نقیض، اغلب از بین بردن تمرکز افراد یا ایجاد مزاحمت برای آنها است. شایعات معمولا خبرهای بد و هدفمندی هستند که به بخشی از شرکت ضرر می‌زنند. افرادی که شایعه پراکنی می‌کنند، معمولا به سراغ کارمندان تازه وارد می‌روند و آنها را از ادامه کار دلسرد و ناامید می‌کنند.
گسترش رفتارهای غیراخلاقی
در بدترین فضاهای سمی، به سهولت می‌توان شاهد رفتارهای منفی از قبیل دزدی، توهین، سوء استفاده، فریب دادن و خرابکاری بود. این رفتارها در حقیقت تیر خلاصی برای کسب و کار خواهد بود.
استرس زیاد
فضای کاری سمی باعث افزایش چشمگیر استرس کارمندان می‌شود و همین امر سبب کاهش خلاقیت و بهره وری آنها خواهد شد. آمار نشان می‌دهد افرادی که در محیط‌های سمی فعالیت می‌کنند ۶۰ درصد بیش از سایرین در معرض حمله‌های قلبی و دیگر شرایط مضرر برای سلامتی هستند.
راه حلی برای از بین بردن فرهنگ سازمانی سمی
در گام نخست از مدیرانی که چنین رفتارهایی دارند، دور شوید و مواظب باشید که رفتارهایی مشابه آنان از خود نشان ندهید. اگر به شغل خود علاقه‌مند هستید و قصد ترک آن را ندارید، باید به فکر اقدامی مثبت در این زمینه باشید.
در صورتیکه گروه قابل اعتمادی از همکاران و مدیران دارید که به وجود فضای سمی در شرکت پی برده‌اند و قصد از بین بردن آن را دارند، دسته جمعی برای حل این مشکل اقدام کنید. اگر تعداد شما از افرادی که رفتارهایی در جهت دامن زدن به فضای سمی دارند، بیشتر باشد و واحد نیروی انسانی نیز از شما پشتیبانی می‌کند، به طور قطع می‌توانید به حل مشکلات امیدوار باشید.
تلاش شما برای دست یافتن به فضای کاری مناسب، ممکن است دیگران را به این نوع رفتار ترغیب و تشویق کند. رفتارهایی از قبیل اعتماد، احترام، پایبندی به اخلاقیات، شنیدن صحبت‌های دیگران و صبر، پایه‌های اصلی یک فضای کاری سالم را تشکیل می‌دهند. به یاد داشته باشید که هر تغییر مثبتی، از تک تک افراد آغاز می‌گردد.
نظرات